‘Op je handen zitten’
Tijdens een sollicitatiegesprek, voor de functie van manager human resources, werd mij op de valreep gevraagd: “O ja, hoe ga jij mij eigenlijk inspireren?” Voor ik het wist floepte het eruit: “Ik ga jou niet inspireren, dat doe je hopelijk zelf!”. Je raadt het al: afgewezen… Verbaasd was ik over zoveel afhankelijkheid van ‘de baas’. Ook als medewerker ben je zelf verantwoordelijk voor inspiratie. Zoiets geef je niet uit handen. Toch is deze reactie niet zo vreemd als ze lijkt.
Behalve aan rechtvaardigheid, wij-gevoel en status hebben we een fundamenteel menselijke behoefte aan ontwikkeling in ons vak en aan autonomie. We willen zelf beslissingen kunnen nemen en vrij zijn in ons handelen. In heel wat organisaties worden medewerkers onbewust onverantwoordelijk en afhankelijk gemaakt. ‘Aangeleerde hulpeloosheid’ noem je dat.
Grote kans dat ook jouw medewerkers hieraan lijden. Onbedoeld ben jij als manager/ ondernemer hiervoor misschien wel verantwoordelijk. Ben jij het die alle besluiten neemt? Ben je een echte controlfreak die wanneer het fout dreigt te gaan, onmiddellijk ingrijpt? Komen je werknemers alleen bij je met vragen en nooit met oplossingen? Spring jij er altijd tussen als medewerkers een conflict hebben? Ben jij het ‘oliemannetje’ van het bedrijf dat alle gaten dicht? Zijn alle ogen altijd op jou gericht, omdat jij alle antwoorden hebt? Komt kortom alles voor de bakker als jij je ermee bemoeit?
En ondertussen klaag je misschien over je medewerkers dat ze geen ondernemerschap tonen. En dat jij er zo goed als alleen voorstaat. Wees gerust, bij het koffiezetapparaat klagen ze ook over jou. Je doet het nooit goed en maakt het nooit iedereen naar de zin. Onbewust ben je met elkaar in een vicieuze cirkel beland, waar niemand beter van wordt.
Herken je trekken van jezelf? Dan raad ik je aan om meer ‘op je handen te gaan zitten’. En ja, je zult geduld moeten hebben en de nodige teleurstellingen moeten incasseren. Het is een weg van de lange adem. Maar uiteindelijk zul je merken dat het leven van je medewerkers – en niet in de laatste plaats dat van jouzelf – prettiger wordt.
Door achterover te leunen onttrek je je niet aan je verantwoordelijkheid. Integendeel, je creëert een situatie waarin je medewerkers individueel, maar vooral ook als team kunnen groeien naar zelfstandigheid. Dat doe je door te observeren en te zien wat er gebeurt. Tel vaker tot tien en leer je primaire reactie uit te stellen. Pas als het echt nodig is, kom je in actie. Want ook hier geldt: ‘less is more’. Daar waar nodig stel je vooral vragen, heel veel vragen. Je bent een gespreksleider, maar bent zelf zo min mogelijk aan het woord. Probeer geen oplossingen aan te dragen. Dat is de taak van je medewerkers. Daar zijn ze voor.
Jannes Schuiling is zelfstandig organisatie- en HR-adviseur.
jannes@schuilinggroep.nl
tel.: 06 - 22 97 45 01
www.schuilingconsult.nl