Lancering ‘Kweekzalm van de toekomst’ door Fish Tales

Klaar voor de zalmrevolutie!  Zo begon Bart van Olphen, mede-oprichter van het duurzame vismerk Fish Tales, zijn bericht op LinkedIn over de introductie van de Kvarøy-zalm in Nederland. Tijdens een perslunch op 10 mei bij restaurant De Gouden Reael in Amsterdam vond de officiële lancering van de duurzame ‘kweekzalm van de toekomst’ plaats. Fish Tales verkoopt deze Noorse kweekzalm via visspeciaalzaken, retail en horeca in ons land. En dat is best bijzonder te noemen want Van Olphen – en daarmee Fish Tales – staat bekend als voorvechter van duurzame, wilde vis. 

Bizarre constructie

De visexpert en kookboekenschrijver geloofde naar eigen zeggen nooit zo in kweekvis. Vooral het feit dat je meer wilde vis voor nodig hebt dan dat de kweek oplevert, bestempelde hij tijdens de perslunch als een ‘bizarre constructie’. Waarom gaat hij nu wel ‘in zee’ met een viskwekerij uit Noorwegen? De overbevissing heeft hem aan het denken gezet. Daardoor is hij naar andere methoden en dus ook naar kweek gaan kijken. Nadat hij in Amerika bij Whole Foods Market, een duurzame supermarktketen, de zalm van de Noor Alf Knutsen van Kvarøy Arctic proefde, was zijn interesse nog meer gewekt.

Een ontmoeting met de Noorse kweker op de Seafoodshow in Boston in januari 2022 volgde. Samen met Fish Tales-biologe Irene Kranendonk ging Van Olphen op bezoek bij de kweker in de Noord-Noorse wateren. Hij raakte overtuigd van het idee dat deze duurzame kweekvis wel een optie is toen hij daar met eigen ogen zag en hoorde hoe de Noor en zijn team te werk gaan. “Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een kweker erin geslaagd is om met de helft minder vis een kilo zalm te kweken.” 

Speciaal voer

Het feit dat er voor het kweken van een kilo zalm uit de Noord-Noorse wateren de helft minder wilde vis nodig is, is volgens Bart van Olphen van Fish Tales opmerkelijk. (© Fish Tales)

Maar hoe heeft Knutsen dat voor elkaar gekregen? Voor de Kvarøy-zalm heeft hij een speciaal voer (Blue Impact Feed) laten ontwikkelen door BioMar, zo vertelt Kranendonk. In dat voer zit – net als bij andere zalmkwekers – wilde vis. Normaliter is daarvan zo’n 1 tot 3 kilogram nodig voor 1 kilogram kweekzalm. Bij Kvarøy-zalm is dat 480 gram wilde vis voor 1 kilogram kweekzalm – beduidend minder dus. De wilde vis bestaat verder uit afsnijdsels (zoals de staart en de buik) van kabeljauw en pelagische vissoorten als haring en makreel. Dit is MSC-gecertificeerde vis uit de wateren rond IJsland, de Faeröer-eilanden en Noorwegen. Naast het aandeel wilde vis (zo’n 25 procent) is het voer van plantaardige komaf. Dit bevat ingrediënten zoals raapzaadolie, tarwezetmeel, guar, visolie, soja, vismeel, bonen, camelina-olie en algen.

Vooral de toevoeging van de algen zorgt er volgens de biologe van Fish Tales voor dat deze zalm een hoog omega-3-vetgehalte krijgt. Een portie Kvarøy-zalm van 3,5 ons bevat zo’n 2000 milligram omega-3 vetzuren.

Ingrediënten op de site

Door de toevoeging van algen en de samenstelling van het voer is de Kvarøy-zalm rijk aan omega-3 vetzuren: een portie van 3,5 ons bevat 2000 milligram omega-3 vetzuren. (© Fish Tales)

Met het ontwikkelen van dit visvoer is de Noorse kweker heel wat jaren bezig geweest, zo vertelt hij tijdens een live-streamverbinding bij de perslunch. De samenstelling van het voer houdt hij niet geheim: de ingrediënten staan beschreven op de website van de kweker. “Dit is een van de meest duurzame zalmen in de wereld en ik hoop dat andere kwekerijen ook op deze wijze gaan werken”, laat hij weten. Op die manier hoopt hij een revolutie in de zalmkweek, die al zo’n zeventig jaar bestaat in Noorwegen, teweeg te brengen.

Naast de samenstelling van de voeding, zijn de natuurlijke omstandigheden in de zalmkwekerij nabij de Poolcirkel van invloed op het duurzame karakter. De vijf bassins liggen net buiten het fjord en zijn 120 meter diep. Er is veel natuurlijke stroming en verversing van het water. De temperatuur van het water is kouder dan bij andere kwekers: deze is in het algemeen tussen de 4 tot 15 graden en gemiddeld zo’n 6 tot 12 graden Celsius. “De zalmen groeien daardoor wat langzamer maar er is ook minder kans op ontwikkeling van zeeluis”, licht Kranendonk toe.
De vissen hebben ook meer ruimte: in de bassins zit de helft minder vis dan bij andere kwekers. Waar de wettelijke norm 25 kilogram zalmen per kubieke meter is, zijn dat er bij Kvarøy tussen de 10 tot 20 kilogram. Doordat de vissen minder dicht op elkaar leven, is er minder kans op ‘botsingen’ en ziektes.

Lasers

(© Fish Tales)

Via onderwatercamera’s wordt vanuit control rooms de conditie van de zalmen nauwlettend in de gaten gehouden. Gewonde vissen worden uit het bassin gehaald en apart gezet. Voor het opsporen van gewonde vissen en verwijderen van zeeluis wordt gebruik gemaakt van speciale lasers. In twee van de vijf bassins is nog geen laser geïnstalleerd en zwemmen lumpsuckers (snotolf in het Nederlands) om de zeeluizen op te eten, ook als deze al op de zalm zitten.

Al deze maatregelen hebben te maken met het feit dat de kweker duurzaam wil werken en daarom geen antibiotica of chemicaliën gebruikt. Ook in de netten is geen koperdraad verwerkt. Het koper zou in het water terecht kunnen komen en zo schadelijk voor het milieu kunnen zijn. De koperdraad moet normaliter de vorming van mos tegengaan. Het aanwezige mos op de netten wordt nu met behulp van stofzuigerrobots verwijderd.

De moderne techniek helpt dus een handje mee aan duurzaam kweken. Dat aspect stipt ook Knutsen aan als Van Olphen hem de vraag voorlegt hoe de toekomst voor de kweekzalm eruit ziet. De Noor voorspelt dat er nog meer techniek en data ingezet gaan worden en dat kweek aan land wellicht mogelijk wordt. “We kunnen de kweek van zalm nog beter en meer duurzaam maken.” En daarbij staat een ding voor hem als een paal boven water: “De kwekers blijven; dat wordt niet geautomatiseerd.”