De Zeeuwse visser Marcel van de Kreeke neemt regelmatig gasten mee aan boord om te laten zien dat de visstand uitstekend is (foto: Michel Verschoor).
Hij kweekt hangmosselen, vangt kreeft in korven en paling in fuiken. De Zeeuwse visser Marcel van de Kreeke kent de kracht van streekproducten en verwerkt en verhandelt die dan ook zelf, rechtstreeks aan visdetaillisten en particulieren. “Zo doen we dat in de familie al drie generaties.” Vismagazine ging mee aan boord op het Veerse Meer.
De zon laat zich nog amper zien als visser Marcel van de Kreeke (49) rond acht uur ’s ochtends de motor van de kotter GOE 5 start en de trossen losgooit. Het is december. De binnenvisser verlaat de haven in Wolphaartsdijk en vaart in alle rust richting de visgronden op het verlaten Veerse Meer. “Kijk”, wijst Van de Kreeke na een minuut of vijf, zie je die staken verderop? Dat zijn onze percelen met hangcultuurmosselen, die we ’s zomers oogsten en verhandelen in big bags. Zo uit het water, schoongemaakt en op bestelling supervers bij de klant.”
De mosselen mogen nog even doorgroeien, de visser is hier vandaag om zijn palingfuiken te lichten. Die staan sinds 1 december, na een pauze van drie maanden tijdens de aaltrek, alweer bijna een week in het zoute Veerse Meer. Zit er vandaag de plaatselijk zo geliefde ‘zoute paling’ in en zo ja hoeveel? “Halen, is ook voor een visser die al zijn leven lang op het water zit iedere keer weer spannend”, zegt Van de Kreeke.
Aan boord ontmoeten we zoon Steven die de visserijopleiding in Vlissingen volgt. In de weekenden en in vakanties helpt hij zijn vader als volwaardige vismaat met allerlei hand- en spandiensten, zodat hij de zaak later kan overnemen.
Aan dek treffen we ook Thijs Meliefste, eigenaar en chef-kok van Meliefste in Wolphaartsdijk, het restaurant pal tegenover de ligplaats van de GOE 5. Nu het restaurant slechts maaltijden bezorgt vanwege de noodgedwongen restaurantsluiting, heeft de eigenaar wat meer tijd om weer eens van dichtbij te zien hoe de lokale vis gevangen en verwerkt wordt. “Wij zitten pal aan het water waaruit een deel van onze producten komt, zoals sepia, Noordzeekrab, kreeft en paling. Dan is het goed op de hoogte te zijn van het verhaal achter de vangst. Een ochtendje mee aan boord is waanzinnig leerzaam en interessant.”
Genuanceerd beeld
Bij Zeeuwen zit beroepsmatig vissen in het bloed (foto: Michel Verschoor).
“We nemen wel vaker gasten mee,” zegt Van de Kreeke als we opstomen. “Laatst nog een burgemeester van een gemeente waar wij vis aan leveren. En in de afgelopen jaren tal van politici van allerlei gezindten, tot aan GroenLinks-beleidsmakers toe. De meeste mensen vinden het prachtig aan boord en gaan met een genuanceerd beeld van vis en visserij weer naar huis. Hier horen en zien ze de andere kant van toch geregeld wat eenzijdige verhalen die geregeld in de pers verschijnen. ‘Kom aan boord, ga mee’, zeg ik geregeld tegen mensen; ‘Wij hebben niets te verbergen en alleen baat bij een goede visstand.’ Die visstand is uitstekend, dat kan iedereen zien. Ik wil graag een toekomst voor mijn zoon, zoals alle vissers een toekomst voor hun opvolging wensen. Er is geen visser die streeft naar overbevissing. Mijn enige belang is dat er volgend jaar en het jaar daarop ook nog wat te vangen en te verhandelen is. Dus vissen we behoedzaam en naar draagkracht van het water. Dat laat ik ook vandaag zien.”
Vangen en verwerken
Vader en zoon sorteren de vangst (foto: Michel Verschoor).
Van de Kreeke vertelt graag over zijn visserij en mosselkweek. Of over de kokkels en de venusschelpen, die een collega op zijn vergunning kweekt. Ook tijdens zijn wekelijkse bestelrondes als hij in heel Zeeland zijn handel rondbrengt, heeft hij tijd voor een praatje. “Ik lever aan veertien restaurants, aan een viswinkelier en aan drie viskarren. Met het vangen, verwerken, schoonmaken, roken en rondbrengen voeg ik veel waarde toe aan mijn producten. Via het persoonlijke contact houd ik mijn klanten op de hoogte van de situatie op het water. Visverkopers horen actuele informatie uit de eerste hand en gebruiken dat weer als klanten er in de winkel of aan de viskar naar vragen. Het maakt mij ook niet uit of ik voor een bestelling van 5 kilo of voor 30 kilo moet rijden.”
Contact met politici vindt de Zeeuwse visser belangrijk. Want alleen met voldoende politiek draagvlak is er toekomst voor de binnenvisserij. Van de Kreeke: “Op gemeentelijk niveau weet ik de mensen te vinden als dat nodig is. Provinciaal hebben we altijd wel steun gehad zowel politiek als ambtelijk. Zeeland heeft als enige provincie nog een visserijambtenaar, Jaap Broodman. Die is belangrijk voor de visserij en is ook een echt aanspreekpunt.”
Zeeland is wat dit betreft misschien wel een buitenbeentje. “Vis en visserij zitten hier nog in het DNA. Beroepsmatig vissen hoort bij Zeeland”, weet Van de Kreeke. “Zelfs bij Rijkswaterstaat heb ik goede contacten. Mijn visserij is hier nooit echt tegengewerkt, door niemand, ook niet door de sportvisserij, waar we uitstekend mee samenwerken. Er is hier altijd wel een oplossing voor een probleem voorhanden.”
Beste vangst
Noordzeekrab (foto: Michel Verschoor).
Na een kwartiertje varen gaat de boot voor anker. Met z’n vieren stappen we over op de bijboot en varen richting de eerste regel Zeeuwse fuiken. Op een afstandje loeren aalscholvers op een prooi. Meeuwen cirkelen vervaarlijk dichtbij krijsend rond de fuiken, die machinaal boven water worden getakeld. Krabben, tong, bot, jonge haring, ondermaatse zeebaarsjes en veel dikke aal komen boven water. Als de vangst gelost is, sorteren vader en zoon de vis samen uit. Alleen de maatse aal verdwijnt in de bun, in de buik van de kotter. De vangst op blijkt uitstekend. “Ruim 175 kilo paling,” deelt visser Van de Kreeke daags na de weging mee. “Ongekend voor december.”