NIEUWS | Een recente wijziging in de VISwijzer, waarbij het duurzaamheidsadvies voor makreel van oranje naar rood is verschoven, heeft binnen de Nederlandse vissector tot bezorgdheid geleid.
Hoewel de zorgen over de staat van het makreelbestand worden gedeeld, benadrukt de sector dat dit besluit afwijkt van de actuele wetenschappelijke inzichten en potentieel grote gevolgen kan hebben voor de Nederlandse vissers en de voedselvoorziening.
De Pelagic Freezer Trawler Association (PFA) en de Visfederatie, de brancheorganisatie voor de visverwerkende industrie en visgroothandel, uiten hun ongenoegen over de abrupte verandering. De Europese brancheorganisatie voor de pelagische visserij PFA (voor de visserijbedrijven op makreel en o.a. ook haring) reageert: "Wij begrijpen en delen de grote zorgen die er zijn over makreel, maar de VISwijzer wijkt hiermee af van de huidige wetenschappelijke adviezen. De wijzigingen hebben mogelijk een grote impact op de Nederlandse vissector, die op een verantwoorde manier makreel vangt en verhandelt."
Voorzitter Adriaan van Moort van de Vereniging van Nederlandse Visspecialisten (VNV) betreurt de wijziging van de VISwijzer: “Wij hadden gehoopt dat makreel op oranje zou blijven staan, zeker omdat de officiële cijfers over de visbestanden pas in 2026 worden verwacht. Het is dan ook jammer dat de wijziging naar rood juist nu komt, in de maand waarin makreel is uitgeroepen tot vis van de maand. Visspecialisten zijn al volop bezig met campagnes rondom deze vis.”
Verdeelsleutel
De kern van het probleem ligt volgens de sector bij het uitblijven van bindende internationale afspraken over de verdeling van de vangstquota sinds 2018. Noorwegen en de Faeröereilanden worden hierbij als voornaamste boosdoeners aangewezen. Beide landen bepalen eenzijdig hun vangstquota, die de wetenschappelijk geadviseerde hoeveelheden overschrijden. Zij beroepen zich hierbij op veranderende migratiepatronen van de makreel, een claim die volgens wetenschappelijke inzichten onvoldoende onderbouwd is. De Europese Unie is momenteel de enige partij die zich aan de bestaande verdeelsleutel houdt en daarmee een verantwoorde koers vaart.
Mogelijke gevolgen in de keten
De verschuiving naar ‘rood’ in de VISwijzer kan aanzienlijke gevolgen hebben voor de Nederlandse makreelvissers en de gehele visketen in de EU. Op de vraag of supermarkten nu direct stoppen met de verkoop van makreel, reageert de Visfederatie: "Supermarkten hebben hun eigen duurzaamheidsbeleid. Bij sommigen betekent dit dat zij alleen keurmerken in de schappen leggen. Anderen hebben een ander afwegingskader. We hopen dat de supermarkten onze argumenten begrijpen en makreel in de schappen blijft aanbieden."
De Visfederatie benadrukt dat juist de EU-vissers en -consumenten de dupe worden van de overbevissing, terwijl de oorzaak primair ligt bij het handelen van andere kuststaten. Met betrekking tot de beschikbaarheid van makreel bij viswinkels en -kramen, stelt de Visfederatie: "Dat is erg voorbarig. Viswinkels hebben ook weer een ander afwegingskader. Wij gaan ervan uit dat visdetailist makreel vanwege zijn goede eigenschappen en unieke karakter blijft aanbieden."
Oproep
De Nederlandse visserijsector roept GoodFish op om de recente wijzigingen in de VISwijzer te herzien en retailers aan te sporen hun inkoopbeleid te baseren op de wetenschappelijke bestandsinschattingen en de verschillende handelswijzen van de EU en andere landen te erkennen. De sector benadrukt haar voortdurende inzet voor een verantwoordelijk beheer van de pelagische visserij, met als doel zowel de biodiversiteit als de voedselzekerheid voor toekomstige generaties te waarborgen.
VISwijzer app
De VISwijzer is een gratis app die wordt onderhouden door Good Fish en maakt gebruik van beoordelingen van het Wereld Natuur Fonds (WNF) in Duitsland. De database bevat meer dan 1100 visserijen en biedt advies over de duurzaamheid van visserijen, ook als deze niet gecertificeerd zijn.