MARKTINFORMATIE | De voedingssector staat voor de nodige uitdagingen, zoals terugvallende vraag, schaarste van grondstoffen en het tekort aan personeel. Daar komt ook het wetsvoorstel Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (WTTA) nog bij. ABN AMRO schetst de gevolgen voor de voedingssector.
Na de uitdagende periode van prijsstijgingen heeft de voedingssector nog geen groei hervonden. Terugvallende vraag, beperkte grondstoffen en personeelstekorten blijven grote obstakels. Ondanks de verwachte economische groei van 0,9 procent in 2024, kampt de sector met volumedruk in foodretail (-2 procent) en foodservice (-0,5 procent). Bovendien stagneert de export, terwijl ondernemers aangeven dat onvoldoende vraag een grote belemmering vormt.
Grondstoffentekorten worden steeds nijpender. Melkverwerkers zien structureel lagere zuivelvoorraden door milieubeperkingen, terwijl klimaatverandering en nieuwe wetgeving zoals de European Deforestation Regulation (EUDR) het probleem verergeren. Tegelijkertijd blijft de arbeidskrapte een knelpunt. ABN AMRO voorspelt daarom nulgroei voor 2024 en slechts 1 procent groei in 2025.
Arbeidsmigratie
Arbeidsmigranten vormen een belangrijk deel van de flexibele schil in de voedingssector. Zij vullen vooral fysiek zware productiebanen in, met hoge eisen aan werkomstandigheden. In 2023 werkten bijna een miljoen arbeidsmigranten in Nederland, waarvan een op de vijf in de voedingsindustrie.
Het wetsvoorstel Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (WTTA), dat momenteel in de Tweede Kamer ligt, stelt dat alleen goedgekeurde uitzendbureaus nog arbeidskrachten mogen uitlenen. Voor voedingsbedrijven betekent dit dat zij hun huidige partners moeten toetsen op WTTA-voorbereiding. Tegelijkertijd vermindert het loonaantrekkelijkheidsverschil met landen als Polen de instroom van arbeidsmigranten.
Krapte arbeidsmarkt
De krapte op de arbeidsmarkt dwingt bedrijven om scenario’s te verkennen waarin arbeidsmigratie geen vanzelfsprekende oplossing meer is. Vergrijzing in de sector – met meer dan 25 procent van de werknemers is ouder dan 55 jaar – verhoogt de druk. Automatisering en robotisering bieden uitkomsten, maar complexe werkzaamheden met natuurlijke producten blijven lastig om te automatiseren. Kunstmatige intelligentie kan helpen om hier stappen in te zetten.
ABN AMRO adviseert voedingsbedrijven om nu actie ondernemen om arbeidsstromen, technologie en samenwerking binnen de keten te optimaliseren zodat ze toekomstbestendig kunnen blijven.
Bron: ABN AMRO
Slechts één jongere voor vier pensionado’s
Maart 2024 organiseerde Food Innovation Academy (FIA) een kenniscafé over het tekort aan goed opgeleide medewerkers. Abonnees kunnen dit artikel online terug lezen.