Werken aan boord van een flyshoot kotter (foto: Vissersbond)
Voor de visserijsector tekent zich een inktzwart scenario af. Nederlandse vissers roepen de noodtoestand uit en vragen koning Willem Alexander in een brandbrief om hulp. Staat de toekomst van de visserijsector op het spel?
Als je de vissers moet geloven (en waarom zou je daaraan twijfelen?) staat de toekomst van de sector op het spel. Van de 120 kotterbedrijven blijven er volgens hen nog maar vijftig over. “Dit betekent het einde voor ruim zestig bedrijven en het naderende einde van overvloedig verse, vrij gevangen vis voor de Nederlanders”, aldus de brandbrief.
Daarnaast dreigen Nederlandse garnalenvissers hun (gedoog)vergunning kwijt te raken waaronder ze wekelijks uitvaren op de Waddenzee en andere Natura 2000-gebieden. Inmiddels zijn ze met een vlaggenactie gestart om het Nederlandse publiek te laten weten dat het bijna gedaan is met de garnalenvisserij. “Ze willen ons gewoon van het water afhebben”, zegt één van de vissers in het artikel Garnalenvissers vrezen visverbod.
Vissen op big data
Op het gevaar af voor een rasoptimist te worden versleten, wil ik hier een pleidooi houden voor innovatie. In het februarinummer van Vismagazine gingen we in op de beloften van het gebruik van big data in de kottervisserij. De eerste experimenten van dit fulltime onderzoek maken duidelijk dat er efficiënter, rendabeler en duurzamer gevist kan worden met behulp van slimme data.
Deze vorm van data-analyse heeft nog een groot voordeel: visserij en wetenschap hebben er beide iets aan. Waar deze partijen nu soms nog tegenover elkaar staan, worden vissers met dit onderzoek onderdeel van de wetenschap. Meningsverschillen tussen vissers en wetenschappers zullen op basis van harde cijfers kleiner worden, of zelfs verdwijnen, zo is de hoop. Ook voor de garnalenvisserij – waar de opvattingen van vissers en wetenschappers nu knetterhard botsen – zou het werken met big data een uitkomst kunnen zijn.
Ook voor de garnalenvisserij – waar vissers en wetenschappers knetterhard botsen – kan werken met big data een uitkomst zijn
Ik ben niet de enige die hier zo over denkt. Ook Johan Nooitgedagt, voorzitter van de Nederlandse Visserbond, heeft zijn hoop gevestigd op innovatie. In het Financieele Dagblad vertelt hij over de stappen die nodig zijn om te komen tot een echte transitie naar een duurzame vissersvloot. Bij windmolens op de Noordzee, waar vissers nu last van hebben, hopen ze in de nabije toekomst waterstof (of elektriciteit) te bunkeren. “Als die windmolens ter plekke waterstof maken, dan kunnen ze (de kotters, LK) daarop varen. Dat is een enorme verduurzaming en moet op termijn leiden tot een lagere kostprijs”, zegt Nooitgedagt.
Dingen slimmer doen
Ook in de visverwerkende industrie is innovatie al jaren een sleutelwoord. Hank Eshuis, chief commercial officer van Lerøy Seafood op Urk, vertelde mij onlangs dat zijn bedrijf volop inzet op automatisering en robotisering. In deze tijd is er nog een extra reden om daarmee door te gaan. “Vanwege volatiliteit in de markt, hebben we te maken met (extreme) prijsschommelingen. Daarnaast is er de consument die al heel veel moet slikken. Met elkaar hebben we de verantwoordelijkheid om de inflatie zo laag mogelijk te houden. Dat betekent dat je moet blijven kijken hoe je dingen slimmer kan doen”, aldus Eshuis.
Vissers weten als geen ander dat elke storm, hoe zwaar en meedogenloos ook, een keer gaat liggen. Als na een inktzwarte nacht de gekleurde kratjes Noordzeevis aan land worden gebracht, tekent zich een brede glimlach af op de gezichten. De vis gaat nooit verloren. De Nederlandse visserij gaat nooit verloren.