Fabian de Graaf van Vishandel de Kaaieman: ‘Familie gaat er altijd 100 procent voor’

Het is bijna twaalf uur en we beginnen op deze donderdag in Montfoort dan ook met een heerlijk bakkie kibbeling bij ambulante Vishandel de Kaaieman. Het weer is, met zelfs nog een sneeuwbui niet best, maar dag mag de pret niet drukken. De kwaliteit is een van de pijlers van het bedrijf van de familie De Graaf uit Bunschoten en dat proef je. Die ‘beste vis’ heeft nu een extra mooie ‘etalage’ met een gloednieuwe verkoopwagen die Dirk en Fabian de Graaf eind februari in gebruik namen.

We spreken Fabian over het reilen en zeilen van de onderneming. Hij staat die dag met zijn vader en broertje Calvin (21) in de wagen. Laatstgenoemde is fulltime in dienst. Moeder Arina springt een dag in de week bij en dat geldt ook voor Juliëtte Boks, de 21-jarige vriendin van Fabian, die farmacie studeert. Daarnaast heeft de Kaaieman met medewerkster Anja nog iemand in dienst voor één tot twee dagen per week. Op donderdag en zaterdag staan er drie mensen in de wagen van de Kaaieman, op de andere dagen zijn dat er twee. 

Bedrijfsadministratie

Op donderdag staat Fabian (links), samen met vader Dirk en broertje Calvin in de wagen. (© Herbert Wiggerman)

Het was niet Fabians jongensdroom om net als zijn vader ambulant vishandelaar te worden. “Als kind wilde ik astronaut worden, maar die kans was natuurlijk wel heel klein. Daarom ben ik bedrijfsadministratie gaan studeren. Ik ging al wel als bijbaantje vanaf mijn vijftien met mijn vader mee naar standplaatsen. Toen mijn oom ziek werd, ben ik vanaf mijn achttiende steeds meer in de zaak gaan werken. En dat beviel eigenlijk heel goed.” Een speciale opleiding heeft De Graaf er niet voor gedaan. “Ik heb alles van mijn vader geleerd.”

Onder de mensen

Klanten kiezen vanwege tijdgebrek steeds meer voor kant-en-klaarmaaltijden. (© Herbert Wiggerman)

De Graaf heeft geen moment spijt gehad van de overstap van de bedrijfsadministratie naar de ambulante vishandel. “Ik ben altijd buiten en onder de mensen. En vis is een heel mooi product. Het is heel divers en je kunt er van alles mee doen. En het is ook nog eens supergezond.” Kibbeling, lekkerbek en haring zijn nog altijd veruit de belangrijkste producten voor De Graaf, die de omzet daarvan wel op 70 tot 80 procent van het totaal schat. Daarnaast verkoopt verse vis goed en maakt De Graaf zelf diverse ovenschotels en kant-en-klaarmaaltijden. “Dat willen de mensen steeds meer, want ze hebben vaak haast.” Kreeft verkoopt De Graaf ook wel, zij het alleen op bestelling. “Vooral voor de feestdagen als Pasen en Kerst en ook wel eens voor een verjaardag.”

Eigen tijd bepalen

Standplaatsen zijn een bewuste keuze van de familie De Graaf. “Op een standplaats kunnen we meer onze eigen tijden bepalen. Wij staan er meestal vanaf 9.30 of 10.00 uur, terwijl je op een markt altijd heel vroeg moet beginnen. Op een markt is er ook veel meer concurrentie, want daar staan soms wel drie of vier visboeren. En op een standplaats heb je je vaste klanten, terwijl op een markt veel meer passanten afkomen. Op een standplaats heb ik veel meer tijd voor de mensen. Dat maakt voor mij het vak extra leuk.”

In het verleden heeft De Graaf ook wel aan catering gedaan. “De verdiensten waren niet super. Er zat heel veel werk in verhouding tot wat we er mee verdienden. Wij hebben hier in het dorp een aantal collega’s die daar veel beter in zijn.” De Graaf wil zich onderscheiden met de beste kwaliteit vis. Hij gebruikt iedere dag verse olie en een vers beslag. En iedere dag haalt hij verse vis. “We zijn altijd vriendelijk naar de klanten toe en doen graag een stap extra voor ze.” 

Zelfrijdende wagen

Om een perfecte kwaliteit vis te kunnen aanbieden, is de vitrine voorzien van verneveling. (© Herbert Wiggerman)

Dat De Graaf een nieuwe zelfrijdende wagen aanschaft, heeft een reden. “Onze vorige wagen was na zeventien jaar aan vervanging toe. Met een bak van 4,5 meter was die ook kleiner dan de nieuwe met 6 meter. Het verschil is enorm, want je loopt elkaar niet zo in de weg als je er met zijn drieën in staat. We wilden al eerder een nieuwe wagen kopen, door omstandigheden moesten we dat steeds uitstellen.” Familie De Graaf heeft drie jaar lang ook een viswinkel in Soest gehad, maar dat viel tegen. “Dat liep niet zo en gelukkig hebben we daar in 2018 afscheid van kunnen nemen. Ook dat hoort bij ondernemen. Je probeert eens wat. Je moet in ieder geval altijd positief blijven, ook als het iets minder gaat.” 

Forse bakcapaciteit

Onder de mensen zijn vindt Fabian de Graaf een van de mooiste aspecten van het vak van ambulant handelaar. (© Herbert Wiggerman)

De Kaaieman heeft naast de zelfrijdende wagen nog een tweede getrokken wagen. “Mijn vader staat in principe in de nieuwe wagen en ik in de oude”, vertelt Fabian. “Behalve op donderdag en zaterdag. We hebben voor een nieuwe zelfrijdende gekozen, omdat dat wat makkelijker werkt. Je kunt in een wagen met een bus ervoor wel meer meenemen, maar je zit altijd met afkoppelen en het goed neerzetten van de wagen.”

De Graaf heeft eerst wel even rondgekeken, maar kocht de nieuwe wagen toch bij BK, waar de meeste wagens van De Graaf vandaan kwamen. De visspecialist uit Bunschoten heeft qua koeling bijzondere investeringen in de nieuwe wagen gedaan. “We hebben tropenkoeling in zowel de vitrine als de koelkasten. De zomers worden steeds extremer en die koeling kan tot boven de 40 graden aan. Bij een normale koeling gaat dat tot 30, 35 graden. En we hebben verneveling in de vitrine om de kwaliteit van de vis zo goed mogelijk te houden.” Met een Smitto bakwand van Qbtech met drie pannen, twee grote van 70 en een kleine van 45 centimeter, heeft de Kaaieman een forse bakcapaciteit. “Die hebben we ook echt wel nodig, want we bakken heel wat weg.” Eenmaal op de plek van bestemming, kan De Graaf de wagen laten zakken tot klant hoogte. 

Schilderijen

Op de zijkant van de wagen pronkt een schilderij van kunstenaar Roelof Koelewijn. (© Herbert Wiggerman)

Het design van de wagen is ontworpen door Isidoro Signing. Daarnaast heeft De Graaf er zelf een aantal bijzondere elementen in aangebracht. “We wilden eerst werken met oude foto’s uit 1935 tot 1945, maar dat kregen we niet voor elkaar met de bestanden. Die waren te klein om te kunnen vergroten. Daarom hebben we een aantal afbeeldingen laten schilderen door een plaatselijk kunstenaar, Roelof Koelewijn. Hij heeft twee afbeeldingen met botters gemaakt op de zijkanten en eentje van de oude haven van Spakenburg tegen de achterwand van de wagen. Dat is echt iets unieks en heel gaaf, want dat zie je nergens. We krijgen er ook echt leuke reacties op terug van de mensen.”

Fabian de Graaf ziet de toekomst van de ambulante vishandel zonnig in. “De kwaliteit die wij leveren, vind je niet in de supermarkt. Het is een versproduct. En ook gebakken vis kan een supermarkt niet aanbieden.” In de toekomst wil De Graaf ook de tweede wagen nog wel een keer vervangen. “En een nieuwer pand, dat aan de modernste eisen op het gebied van hygiëne voldoet. En een pand dat heel milieuvriendelijk is. Van het gas af en met elektriciteit via zonnepanelen.”